Η διεθνής έρευνα δείχνει ότι τα τροχαία ατυχήματα είναι η δεύτερη μεγαλύτερη αιτία θανάτων και τραυματισμών για τουρίστες και επαγγελματίες ταξιδιώτες παγκοσμίως.

Οι κίνδυνοι οδικής κυκλοφορίας απειλούν την υγεία των ταξιδιωτών πολύ περισσότερο από επιδημίες (π.χ. COVID19, AIDS), ασθένειες (όπως ελονοσία και χολέρα), διεθνή τρομοκρατία, βία και έγκλημα, αεροπορικά ατυχήματα και αεροπειρατείες.

Έτσι, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας αναγνωρίζει τα τροχαία ατυχήματα ως τη 2η συχνότερη αιτία θανάτου διεθνών ταξιδιωτών, ενώ ο Παγκόσμιος Οργανισμός Τουρισμού προβλέπει έντονα αυξητική τάση των θανάτων διεθνών τουριστών από τροχαία ατυχήματα μέχρι το 2030.

Στο πλαίσιο αυτό, το Ίδρυμα της FIA δημοσίευσε έκθεση (White, 2010) που αναδεικνύει την έκταση του προβλήματος σε παγκόσμιο επίπεδο και παρουσιάζει ένα ολοκληρωμένο σύνολο συστάσεων προς τα ενδιαφερόμενα μέρη του τομέα του τουρισμού.

Τέλος η προπαρασκευαστική μελέτη του Στρατηγικού Σχεδίου της ΕΕ για την οδική ασφάλεια 2020 – 2030 αναγνωρίζει ότι θα πρέπει κατά τον σχεδιασμό των δράσεων της επόμενης περιόδου θα πρέπει να ληφθεί υπόψη η υψηλή έκθεση των τουριστών στον κίνδυνο οδικού ατυχήματος.

Στην Ελλάδα, μια χώρα με έντονη τουριστική δραστηριότητα, ιδίως τους καλοκαιρινούς μήνες τα παραπάνω συμπεράσματα επιβεβαιώνονται.

Έτσι, όπως παρουσιάζει αναφορά του State Department-USA, η πλειονότητα (35%) των θανάτων Αμερικανών ταξιδιωτών στην Ελλάδα κατά την περίοδο 2000 – 2014 οφείλεται σε τροχαία ατυχήματα.

Η επίδραση των αυξημένων τουριστικών ροών στη Χώρα στην αύξηση των τροχαίων ατυχημάτων είναι επιβεβαιωμένη, ιδιαίτερα για τους δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς κατά τους καλοκαιρινούς μήνες. Έτσι, οι ούτως ή άλλως χαμηλές επιδόσεις στον τομέα της οδικής ασφάλειας επιβαρύνονται ακόμα περισσότερο από την αύξηση του μεταφορικού έργου σε περιοχές με μη κατάλληλες οδικές υποδομές (βλ. νήσους) και υπό συνθήκες που ευνοούν την εμφάνιση τροχαίων ατυχημάτων (π.χ. αυξημένη χρήση δίκυκλων, οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ).

Από την άλλη πλευρά, τα τροχαία ατυχήματα και εν γένει η αίσθηση ασφάλειας κατά τις μετακινήσεις είναι σαφές ότι επηρεάζουν την εικόνα της χώρας ως ασφαλή προορισμό και συνεπώς την ανταγωνιστικότητα του τουριστικού προϊόντος, όπως αποδεικνύει σχετική πανελλήνια έρευνα της Make Roads Safe Hellas.

Κίνδυνοι οδικής κυκλοφορίας: διεθνείς τουρίστες vs μόνιμοι κάτοικοι

Είναι ευρέως αποδεκτό ότι οι διεθνείς επισκέπτες αντιμετωπίζουν υψηλότερους κινδύνους στους δρόμους στις χώρες προορισμού από τους μόνιμους κατοίκους. Σχετική έρευνα του ΕΜΠ εκτιμά ότι στην Ελλάδα οι διεθνείς τουρίστες έχουν 25% μεγαλύτερη πιθανότητα να εμπλακούν σε τροχαίο ατύχημα εξ αιτίας δικής τους υπαιτιότητας, από ότι οι μόνιμοι κάτοικοι.

Ο κίνδυνος κυκλοφορίας στον οποίο εκτίθενται τόσο οι τουρίστες όσο και οι μόνιμοι κάτοικοι μιας περιοχής εξαρτάται από πλήθος παραμέτρων όπως η ποιότητα της οδικής υποδομής, οι συνθήκες οδήγησης και η αποτελεσματική λειτουργία του συστήματος ελέγχου παραβάσεων και επιβολής προστίμων. Έτσι, οι τουρίστες, όπως και οι κάτοικοι αντιμετωπίζουν υψηλότερο κίνδυνο σε χώρες ή περιοχές με χειρότερους δείκτες αποτίμησης της οδικής ασφάλειας (π.χ. θάνατοι /εκ. κατοίκων).

Ταυτόχρονα, οι διεθνείς ταξιδιώτες πρέπει να αντιμετωπίσουν έναν αριθμό πρόσθετων παραγόντων, όπως η κακή γνώση του οδικού δικτύου, η έλλειψη κατανόησης των τοπικών κανόνων και σημάτων κυκλοφορίας, οι ανεπαρκείς ικανότητες οδήγησης υπό άγνωστες συνθήκες, ο αποπροσανατολισμός, η απόσπαση προσοχής και η κόπωση που αυξάνουν την πιθανότητας εμπλοκής σε τροχαία ατυχήματα.

Είναι προφανές ότι οι τουρίστες διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο όταν δεν είναι καλά προετοιμασμένοι, όπου δεν υπάρχει επαρκής κατανόηση των οδικών κινδύνων τοπικής φύσης ή εμπλέκονται σε επικίνδυνη συμπεριφορά (π.χ. υπερβολική ταχύτητα, οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ, μη χρήση ζώνης ασφαλείας ή κράνους).

Ετοιμότητα έναντι κινδύνων οδικής κυκλοφορίας

Τα άτομα που ταξιδεύουν στο εξωτερικό φαίνεται να ανησυχούν για κινδύνους που σχετίζονται με την υγεία και την ασφάλειά τους, πλην όμως δίνουν έμφαση σε απειλές λιγότερο πιθανές από ένα τροχαίο ατύχημα. Έτσι, η προετοιμασία τους για την οδική μετακίνηση στον τόπο προορισμού είναι συχνά ανεπαρκής ενώ η απόκτηση σχετικών πληροφοριών πραγματοποιείται κυρίως μέσω ανεπίσημων και πιθανώς αναξιόπιστων πηγών (π.χ. φόρουμ, προσωπικές εμπειρίες ταξιδιωτών).

Παραδόξως, πολλοί οργανισμοί που παρέχουν συμβουλές σχετικά με τους ταξιδιωτικούς κινδύνους στο εξωτερικό εξακολουθούν να επικεντρώνονται σε άλλους καλύτερα κατανοητούς αλλά χαμηλότερου επιπέδου κινδύνους για την υγεία, όπως μολυσματικές ασθένειες και προσωπική ασφάλεια. Παρόλο που οι διεθνείς οργανισμοί (π.χ. ΠΟΥ) και ένας περιορισμένος αριθμός εθνικών αρχών επισημαίνουν τη σημαντικότητα των κινδύνων κυκλοφορίας για τους τουρίστες, εξακολουθεί να λείπει μια ευρείας κλίμακας πρωτοβουλία για την προώθηση της οδικής ασφάλειας των διεθνών τουριστών.

Εξίσου ανησυχητικό είναι ότι η τουριστική βιομηχανία, (π.χ. ξενοδοχεία, εταιρείες ενοικίασης αυτοκινήτων, τουριστικά πρακτορεία και φορείς εκμετάλλευσης), γενικά δεν παρέχει συμβουλές σε διεθνείς τουρίστες για την ασφαλή οδική μετακίνησή τους. Με ορισμένες εξαιρέσεις, φαίνεται ότι ο τουριστικός τομέας, ιδίως σε εθνικό ή τοπικό επίπεδο, αγνοεί συστηματικά τη σημασία της οδικής ασφάλειας των τουριστών για τη βιώσιμη ανάπτυξης του τουρισμού.

Κατευθύνσεις βελτίωσης

  • 1

    Συστηματική ανάλυση, αντιμετώπιση και παρακολούθηση της Οδικής Ασφάλειας σε σχέση με τον διεθνή εισερχόμενο τουρισμό

    Η διασφάλιση συνθηκών ασφαλών μετακινήσεων αποτελεί βασική προϋπόθεση για τη βιώσιμη ανάπτυξη του τουρισμού στην Χώρα προϋποθέτει και συνεισφέρει άμεσα σε 2 από τους Παγκόσμιους Στόχους για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη (SDG 3 – Good health and wellbeing και SDG 11 – Sustainable cities and communities. Επί του παρόντος, δεν υλοποιείται σε ευρωπαϊκό ή εθνικό επίπεδο κάποια συστηματική προσπάθεια για την ανάλυση, παρακολούθηση και αντιμετώπιση του προβλήματος. Η Make Roads Safe Hellas πρωτοπορεί με την ιδέα υλοποίησης εθνικών μελετών (country reports) που αναλύουν την έκταση του προβλήματος σε τακτική βάση, στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Δείτε τις μελέτες που υλοποιεί η Make Roads Safe Hellas για την ανάλυση της οδικής ασφάλειας σε σχέση με τον διεθνή τουρισμό.